Šta je korišćenje zemljišta?

Proces korišćenja zemljišta donosi posledice po globalno zagrevanje i biodiverzitet

korišćenje zemljišta

Freepik slika

Kada govorimo o korišćenju zemljišta, mislimo na oblik korišćenja zemljišta, odnosno kako se ovo zemljište koristi. Primeri korišćenja zemljišta su: urbana područja, pašnjaci, šume i rudarske lokacije. Do 1970. tehnologija je dozvoljavala samo tumačenje zemljišnog pokrivača. Tek 1971. godine, kada je Nacionalna komisija za svemirske aktivnosti (CNAE) transformisana u Nacionalni institut za svemirska istraživanja (INPE), stekli su se neophodni uslovi za unapređenje saznanja o stvarnom stanju zemlje (u smislu korišćenja i zauzimanje zemlje).

Sve više se povećava potražnja za studijama u ovoj oblasti, što rezultira informacijama o promenama u korišćenju zemljišta koje nam omogućavaju da proverimo uplitanje ljudske aktivnosti u različita prirodna okruženja. Godine 1979. usvojen je Zakon br. 6766 na saveznom nivou, koji predviđa podelu gradskog zemljišta i druge mere. Saveznim zakonom je određeno da svaka država i opština mogu uspostaviti svoj zakon o korišćenju i zauzeću zemljišta, u skladu sa regionalnim i lokalnim posebnostima.

Sve u svemu, nauka o promeni korišćenja zemljišta ima za cilj da razume evoluciju interakcija između ljudskih sistema, ekosistema, atmosfere i drugih zemaljskih sistema analizom korišćenja zemlje koju ljudi koriste.

Proučavanje i mapiranje korišćenja zemljišta posebno je važno za teritorijalno planiranje, jer određuje kapacitet korišćenja prostora. Ove karte se uglavnom razrađuju kroz analizu i interpretaciju satelitskih snimaka, na kojima se radi u različitim softverima, uz pomoć alata koji se zove geoprocesiranje. Obrazac korišćenja zemljišta se konstantno menja ljudskim delovanjem, a ove karte nam omogućavaju da vizuelizujemo širu sliku ovih promena tokom godina.

Praćenje korišćenja zemljišta i promena korišćenja zemljišta je takođe važno za nas da bismo bolje kvantifikovali, predvideli, posredovali i prilagodili se globalnim klimatskim promenama, gubitku biodiverziteta i drugim globalnim i lokalnim posledicama izazvanim promenama u korišćenju i pokrivanju zemljišta.

Klimatske promene

Geoprocesiranje primenjeno na izradu karata korišćenja zemljišta je takođe korisno sredstvo u praćenju nelegalne seče šuma.

Okvirna konvencija Ujedinjenih nacija o klimatskim promenama, u svojim zvaničnim dokumentima, deli izvore emisije i uklanjanja gasova staklene bašte (GHG) na sektore. Jedan od ovih sektora, nazvan „promene u korišćenju zemljišta i šuma“, uključuje krčenje šuma i požar kao uzrok emisija i uklanjanja usled varijacija u količini ugljenika prisutnog u vegetaciji i biomasi zemljišta.

Ovo je zbog činjenice da, prema ciklusu ugljenika, pretvaranje prirodnog vegetacionog pokrivača u poljoprivredne površine ili pašnjake dovodi do emisije CO2, dok rast i razvoj vegetacije u upravljanim područjima uklanja ugljen-dioksid iz atmosfere.

Krčenje šuma Amazona koje se dogodilo u poslednjih 30 godina stavilo je Brazil među pet najvećih emitera staklene bašte na svetu. Uprkos tome, procenat ukupnih emisija gasova staklene bašte u Brazilu zbog promena u korišćenju zemljišta opao je od 2005. godine zahvaljujući padu brzine krčenja šuma u Amazonu.

Naučna literatura je opširno istraživala kako promene u korišćenju zemljišta mogu uticati na klimatske promene. Idući suprotnim putem, studija Instituta za primenjena ekonomska istraživanja (IPEA) nastojala je da proceni efekte klimatskih promena na obrasce korišćenja zemljišta. Prema studiji, regioni sa niskim temperaturama mogu biti pozitivno pogođeni globalnim zagrevanjem, koje će težiti stvaranju povoljnijih klimatskih uslova za poljoprivredne prakse, povećavajući produktivnost ovog sektora. Ovaj proces onda može dovesti do unapređenja poljoprivrednih površina i transformacije šuma u poljoprivredne površine, ubrzavajući krčenje šuma.

Nasuprot tome, u regionima sa toplom klimom temperature će biti povišene do nivoa netolerancije od strane poljoprivrednih useva, što će uzrokovati pad produktivnosti, što će implicirati promene u proizvodnoj strukturi i načinu korišćenja zemljišta.

Voda

Još jednom se pokazalo da su kopneni i vodeni sistemi blisko povezani. Balester, jedan od članova FAPESP (Fondacija za podršku istraživanja države Sao Paulo) programa za istraživanje globalnih klimatskih promena, tvrdi da uzgoj šećerne trske može izazvati različite uticaje na životnu sredinu. Jedan od ovih uticaja je uzrokovan upotrebom vinase (iz rafinacije alkohola) kao đubriva za usev. Vinasse, koji je bogat azotom, može završiti ispiranjem u vodene tokove, povećavajući snabdevanje ovim hranljivim materijama u vodenoj sredini i favorizujući rast algi, što izaziva eutrofikaciju.

Drugi problem u vezi sa uzgojem šećerne trske je upotreba vode za proizvodnju alkohola, u kojoj je potrebno 1.400 litara vode za proizvodnju samo jednog litra ogrjevnog alkohola iz šećerne trske. Pored toga, čađ koja nastaje sagorevanjem šećerne trske tokom žetve može se deponovati na tlu ili u vodenim tijelima, menjajući prirodno kruženje ugljenika u ovim ekosistemima.

Što se tiče vrste vegetacije oko vodenih tijela, Balester takođe navodi da „kada se vegetacija ukloni sa ivice reke, više svetlosti i materijala ulazi u vodno telo, što čini da voda ima manje kiseonika i menja lokalne uslove. Ovo utiče na biološku raznovrsnost ekosistema”.

Sve u svemu, možemo reći da su promene u korišćenju zemljišta snažno povezane sa biodiverzitetom kopnenih i vodenih ekosistema, i da globalno zagrevanje može biti i posledica ovih promena i uzrok. U svakom slučaju, već je poznato da svaka promena prirodnih obrazaca životne sredine koji održavaju život kakav poznajemo može ometati čitav sistem. Sa zemljom nije drugačije. Na primer, znamo da je rast stanovništva praćen povećanom potražnjom za hranom i drugim resursima, što nas dovodi do promene načina na koji koristimo zemljište, često uzrokujući da šumske površine postanu pašnjaci ili poljoprivredne površine. Ostaje da se vidi kolika je ta potražnja zaista potrebna.

Neki naučnici tvrde da je ukupna svetska proizvodnja hrane dovoljna za snabdevanje tri puta više od populacije planete! Na ovaj način shvatamo da utičemo i na korišćenje zemljišta. Rasipanjem hrane doprinosimo povećanju tražnje za poljoprivrednim površinama, jer nabavljamo prehrambene proizvode koji su više nego dovoljni za naše porodice, a veliki deo njih će završiti na đubretu. Da ne spominjemo probleme koji proizilaze iz drugih faza, kao što je transport hrane.

Na našem sajtu imamo nekoliko članaka sa savetima kako da izbegnete bacanje hrane, a možete im pristupiti klikom na linkove ispod!



$config[zx-auto] not found$config[zx-overlay] not found